Wentylacja naturalna

Definicja wentylacji naturalnej

Wentylacją naturalną nazywamy wymianę powietrza w pomieszczeniu na zasadzie ruchu powietrza wywołanego zjawiskami fizycznymi: różnicą temperatur, wiatrem. Wentylację naturalną stosuje się w pomieszczeniach, w których  ,   nie zachodzi wydzielanie szkodliwych gazów, pyłów (np. budownictwo mieszkaniowe, niewielkie zakłady przemysłowe), a krotność wymiany powietrza jest stosunkowo niewielka. Zaletą wentylacji naturalnej jest jest niezależne i ciche działanie, nie wymagające źródła zasilania, wadą: duże straty ciepła w pomieszczeniach i brak regulacji.

Przewietrzanie

Przewietrzanie polega na okresowym otwieraniu okien lub innych otworów w przegrodach budowlanych pomieszczeń. Powoduje szybką wymianę powietrza dlatego nazywane jest też wentylacją uderzeniową.  Najkorzystniejsze warunki przewietrzania uzyskuje się w pomieszczeniach z oknami uchylnymi, przesuwnymi, obrotowymi.

wentnat1.jpg

Okno przesuwane

wentnat2.jpg

Okno uchylne obrotowe

Podstawową wada przewietrzania jest szybka utrata ciepła w pomieszczeniu oraz brak bariery dla owadów.

Infiltracja

Infiltracja polega na stałym napływie powietrza do pomieszczenia i jego odpływie na zewnątrz (eksfiltracja) przez porowate ściany, nieszczelne okna i drzwi. Procesy te zachodzą pod wpływem różnicy ciśnienia spowodowanej działaniem wiatru oraz różnicy temperatury powietrza zewnętrznego i wewnętrznego. Współczesne okna sa bardzo szczelne, wskaźnik infiltracji podawany przez producentów waha się w nich od od 0,1 – 0,5  m3/hPa. Prawidłowy wskaźnik infiltracji powinien sie zawierać pomiędzy 0,5-1,0  m3/hPa. Okna o mniejszym współczynniku sa zbyt szczelne i wymagają okresowego rozszczelnienia. Można też na stałe usunąć fragment uszczelki w ościeżnicy dla poprawy infiltracji.

Aeracja

Aeracja jest wymianą powietrza poprzez specjalne otwory, uzyskiwaną dzięki różnicy ciśnienia na zewnątrz i wewnątrz, zależnej od różnicy temperatury i siły wiatru. Tą formę wentylacji stosuje się najczęściej w zakładach przemysłowych do odprowadzania nadmiernych zysków ciepła oraz części gazów i pyłów. Otwory wywiewne umieszczane są przeważnie w świetlikach lub stanowią je wywietrzaki dachowe. Otwory w świetlikach należy wyposażyć w przepustnice żaluzjowe, dzięki którym można regulować strumień usuwanego powietrza wewnętrznego.

Wywietrzaki dachowe – wykonywane są z blachy stalowej ocynkowanej, stali nierdzewnej lub z tworzyw sztucznych. Dzielą się na:

– cylindryczne 

wentnat9.jpg  

 – typu H

– typu gwiaździstego

wentnat12.jpg         

– wywietrzaki obrotowe TURBOWENT  w wersji sferycznej i wersji TULIPAN

wentnat13.jpgwentnat14.jpg

Wszystkie powyższe konstrukcje wywietrzaków dachowych mogą pełnić rolę nasad kominowych zarówno na kanałach wentylacyjnych jak i spalinowych, wspomagając ciąg.

Wentylacja grawitacyjna kanałowa

   Wentylacja grawitacyjna wywołana jest różnicą gęstości powietrza spowodowaną różnicą temperatury. Zimniejsze powietrze jest cięższe, a cieplejsze – lżejsze. Zimniejsze opada ku podłodze, cieplejsze unosi się ku sufitowi. Wywołuje to ruch i krążenie powietrza w pomieszczeniu. W tej formie wentylacji – wymiana powietrza odbywa się w specjalnych
pionowych kanałach wentylacyjnych (nawiewnych lub wywiewnych). Wywiew powietrza z pomieszczenia następuje wówczas, gdy temperatura na zewnątrz pomieszczenia jest niższa, niż w pomieszczeniu. Nawiew następuje wówczas, gdy wewnątrz pomieszczenia temperatura jest niższa, niż na zewnątrz.
   Powietrze zewnętrzne może dopływać do pomieszczeń wyposażonych w kanały wentylacji grawitacyjnej wywiewnej przez otwory o regulowanym stopniu otwarcia umieszczone w przegrodach zewnętrznych.
Ze względu na sposób regulacji przepływu powietrza wyróżniamy nawiewniki:
– o stałym przepływie powietrza,
– o regulowanym przepływie powietrza.
Ze względu na sposób regulacji przepływu powietrza dzielimy nawiewniki na:
– regulowane ręcznie,
– regulowane automatycznie – reagujące na różnicę ciśnienia lub wilgotności powietrza, rzadziej na temperaturę powietrza zewnętrznego.

Nawiewnik ciśnieniowy

Nawiewniki ciśnieniowe wyposażone są w samoczynnie działający regulator przepływu (reagujący na różnicę ciśnień), dzięki któremu ilość nawiewanego powietrza jest stała, niezależna od warunków atmosferycznych (wiatr, zimno). Dodatkowo umożliwiają ręczną regulację do zamknięcia włącznie. Nawiewniki ciśnieniowe należą one do grupy nawiewników szczelinowych montowanych w górnych, poziomych profilach konstrukcyjnych okna. Składają się z dwóch elementów – czerpni powietrza montowanej na zewnątrz, oraz regulatora montowanego po wewnętrznej stronie okna. Elementy te połączone są szczeliną wykonaną w profilach okna, umożliwiającą przepływ powietrza.

 Samoczynny (automatyczny) regulator przepływu umiejscowiony jest w czerpni powietrza. Elementem sterującym jest aerodynamiczny płat aluminiowy „pływający” w strumieniu przepływającego powietrza. W miarę wzrostu prędkości powietrza płat unosi się i obraca wokół górnej krawędzi przymykając przekrój przelotu. Gdy prędkość maleje płat opada. Spełnia on funkcję proporcjonalnego, automatycznego regulatora przepływu zapewniając stały strumień niezależnie od warunków zewnętrznych.

Czerpnia dodatkowo osłania przed wnikaniem wody deszczowej, wyposażona jest również w siatkę przeciw owadom.

Regulator wewnętrzny umożliwia ręczną zmianę przepływu dzięki zastosowaniu uchylnej klapki. Regulacja ręczna może być realizowana bezpośrednio pokrętłem mechanizmu napędowego (wersja BS) lub za pośrednictwem sznureczków z obciążnikami (wersja lewostronna L, wersja prawostronna P).
Zarówno czerpnia jak i regulator wykonane są z tłoczonych profili aluminiowych łączonych elementami z tworzywa sztucznego. Regulator dodatkowo wyposażony jest w izolację cieplną i akustyczna.

 

Rys. Nawiewnik VENTAIR. Onz. 1- czerpnia powietrza, 2-regulator przepływu, 3-szczelia w profilu okna, 4-earodyamiczny płat aluminiowy, 5-siatka przeciw owadom, 6- klapka do ręcznej regulacji przepływu powietrza, 7- sznureczki z obciążnikami.

 Nawiewnik higrosterowany

 Wielkość strumienia przepływu powietrza w nawiewniku higrosterowanym uzależniony jest od zmiany wilgotności względnej wewnątrz pomieszczenia, spowodowanej m.in. zanieczyszczeniem powietrza wynikającym z wykonywania czynności, takich jak oddychanie, pocenie się, pranie, gotowanie, suszenie itp. W nawiewniku znajduje się czujnik – taśma poliamidowa, która pod wpływem zmian wilgotności względnej w powietrzu zmienia swą długość, co powoduje większe, bądź mniejsze otwarcie przepustnicy, a tym samym do prowadzenie większego bądź mniejszego strumienia powietrza do pomieszczenia. Przy wilgotności na poziomie 35% nawiewnik jest maksymalnie przymknięty. Wraz ze wzrostem wilgotności nawiewnik otwiera się i przy wartości 70% lub więcej uzyskuje wydajność maksymalną. Nawiewniki są tak skonstruowane, że powietrze zewnętrzne nie styka się bezpośrednio z czujnikiem. Dzięki temu analizowane są warunki panujące w pomieszczeniach, a nie na zewnątrz. Nawiewniki nie wymagają obsługi. Użytkownik może ustawić przysłonę w pozycji przymkniętej ograniczając przepływ do minimum.

   Nawiewniki montowane są najczęściej w oknach ale można zainstalować je także w obudowie rolet zewnętrznych lub w górnej części ścian zewnętrznych. Zaleca się umieszczanie nawiewników na wysokości powyżej 2 m od podłogi. W praktyce najczęściej montowane są w górnym fragmencie okna. Jest to uzasadnione potrzebą zapewnienia komfortu użytkownikom – zimą chłodne powietrze dopływające do wnętrza przez nawiewnik, „ogrzewa się” najpierw od ciepłego powietrza gromadzącego się w górnej części pomieszczenia. W ten sposób nie powstają przeciągi. Nawiewniki mogą być zamontowane w oknach w różny sposób, zależnie od ich konstrukcji:

– pomiędzy górną krawędzią szyby zespolonej a profilem skrzydła. Nawiewnik tego typu przypomina listwę wypełniającą część przeszklenia okiennego.

– na profilu skrzydła okiennego lub ościeżnicy.                                                                                                             Taki nawiewnik nie zmniejsza rozmiarów szyby. Można go zainstalować zarówno w oknach drewnianych, tworzywowych, jak i aluminiowych (jeśli przewiduje to aprobata techniczna danego urządzenia). Należy przy

tym pamiętać, że w profilu skrzydła można zamontować nawiewnik w każdym typie okien, natomiast w ościeżnicy – jedynie w oknach drewnianych i aluminiowych. Monter okien musi wyfrezować w profilu otwór, zgodnie z zaleceniami producenta, a następnie przykręcić nawiewnik i założyć osłony.

    Zgodnie z podstawową zasadą wentylacji świeże powietrze powinno napływać do pomieszczeń najmniej zanieczyszczonych i przepływać przez mieszkanie w kierunku kanałów wywiewnych, po drodze zbierając zanieczyszczenia. Dlatego nawiewniki w mieszkaniu powinny zapewnić dopływ powietrza do pokoi. Można je także założyć w kuchni z oknem, lecz równie skuteczne może się okazać doprowadzenie powietrza do kuchni jedynie pośrednio, czyli przez pokoje.

   Niewskazane jest montowanie nawiewników w łazienkach, ponieważ zimą, w czasie silnych mrozów, para wodna mogłaby zamarzać na powierzchni nawiewnika. Przyjmuje się, że nawiewniki powinny być umieszczone we wszystkich pokojach. W typowych mieszkaniach wystarcza po jednym nawiewniku w pokoju. Liczbę nawiewników można dokładnie wyznaczyć biorąc pod uwagę wielkość mieszkania, przewidywany sposób jego użytkowania i wydajność

samych urządzeń. Powinny one zapewnić tyle powietrza, ile mają usuwać kanały wentylacyjne. Nawiewniki należy stosować wtedy, gdy w domu są zamontowane szczelne okna. Wyjątek stanowią budynki wyposażone w wentylację mechaniczną nawiewo-wywiewną. Przepisy określają dopuszczalny przepływ powietrza przez nawiewniki. Rysunek 3 pokazuje przykładową konstrukcję nawietrzaka podokiennego.

wentnat15.jpg

Fot. Nawietrzak podokienny z żaluzją ręczną.

Każde pomieszczenie powinno mieć niezależny kanał wywiewny, ale możliwe jest to tylko w niskich budynkach. W budynkach wyższych niż 4 kondygnacje – stosowane są kanały zbiorcze, do których podłączane są przewody wentylacyjne z poszczególnych pomieszczeń położonych dwie kondygnacje wyżej.

Podstawowymi elementami wentylacji grawitacyjnej w budynkach mieszkalnych są: przewody

pionowe w przegrodach oraz kratki. Przewody wykonywane są jako:

– murowane,

– betonowe,

– z pustaków ceramicznych,

– zakończone na dachu czapą betonową lub murowaną.

W pomieszczeniach, na wlocie przewodów są montowane kratki.

wentnat18.jpgwentnat16.jpg

Fot. Pustaki wentylacyjne: ceramiczny z klinkieru po lewej i z betonu lekkiego po prawej.

 

PUSTAKI PRZYKLADY

wentnat19.jpg

Fot. Zakończenie kanałów wentylacyjnych na kominie zabezpiecza sie kratkami przed ptakami (Kawki), które w otworach chętnie budują gniazda.