Spłukiwanie elektroniczne na podczerwień

Wstęp

   Systemy spłukiwania elektroniczne, działające na podczerwień są bardziej higieniczne od pneumatycznych. Użytkownik korzystający z miski pisuarowej nie ma żadnego kontaktu z zaworem. Zawór elektroniczny działa samoistnie wzbudzając się na zasadzie fotokomórki. Czas wzbudzenia jak i odległość od miski przy jakiej następuje wzbudzenie zależy od konstrukcji zaworu. W większości rozwiązań odległość maksymalna, przy której zawór ulegnie wzbudzeniu wynosi od 50-60cm, minimalna (do ustawienia przez serwisanta) do 20cm.

Zasada działania zaworu

Zawory elektroniczne wysyłają promień podczerwony, jeśli w jego zasięgu znajdzie się użytkownik, zawór zostaje wzbudzony po tzw. „czasie wzbudzenia”. W tym momencie nie nastąpi jeszcze automatyczne spłukanie wodą. Aby do niego doszło użytkownik musi odejść od pisuaru. Odejście poza zasięg promienia powoduje kolejne zakłócenie wykrywane przez fotokomórkę i automatyczne spłukanie miski po „czasie uruchomienia spłukiwania”.

Rys. Przykładowe działanie armatury elektronicznej firmy Schell.

Czas wzbudzenia zaworu jest różny w zależności od jego konstrukcji i daje się regulować z pozycji serwisanta. Czas wzbudzenia to minimalna ilość czasu, po której zawór przechodzi w stan wzbudzenia. Czas ten wynosi najczęściej od 7-10s. Oznacza to, że użytkownik przebywający w pobliżu pisuaru krócej niż czas wzbudzenia nie spowoduje spłukania pisuaru. minimalny czas wzbudzenia armatury spłukującej jest niezbędny dla jej prawidłowego działania i unikania przypadkowego załączania przez osoby przechodzące obok pisuaru.

Czas uruchomienia spłukiwania – to czas po którym zawór otworzy przepływ wody po odejściu użytkownika od pisuaru. Na rys. powyżej w armaturze firmy Schell czas ten wynosi 2-15s.

Czas spłukiwania – to z olei ilość sekund przez którą zawór pozostaje w pozycji otwartej Czas ten zależy od wymaganej ilości spłukiwanej wody ustawionej przez serwisanta i może się różnić w różnych instalacjach z uwagi na ciśnienie wody. Im wyższe ciśnienie tym krótszy czas spłukiwania tą samą ilością wody.  Poniżej w tabeli przykładowe czasy armatury Schell.

Współczesne zawory spłukujące elektroniczne są już bardzo zaawansowanymi konstrukcjami dlatego posiadają często dodatkowe funkcje, np.

Spłukiwanie dobowe – przy braku korzystania z pisuaru (np. stadiony, szkoły w weekendy, itp), zawór raz na 24h samoczynnie spłucze miskę pisuarową w celach higienicznych.

Wykrywanie dużego ruchu – w teatrach, operach, kinach, na stadionach ruch w toaletach pojawia się dopiero w czasie przerw, kiedy korzysta z nich bardzo duża ilość użytkowników. Aby ograniczyć zużycie wody zawór pisuarowy zlicza czas pomiędzy kolejnymi spłukiwaniami i jeśli czas ten jest krótszy od nastawy, następuje przejście zaworu w tryb oszczędnościowy. Kolejne spłukanie może wtedy nastąpić co określony czas (np. co 5 minut), lub po określonym użytkowniku (spłukiwanie np. po co 5-tym użytkowniku).

Armatura elektroniczna ma osobne wymagania dla obsługi toalet. Aby nie powodować przypadkowego włączania się zaworów podczas mycia misek zawory można czasowo wyłączyć pilotem. Funkcja ta dostępna jest w wybranych konstrukcjach i wymaga szkolenia personelu.

Fot. Pilot Clean-Handy firmy GEBERIT, do zdalnego wyłączania/włączania armatury pisuarowej.

Podział armatury elektronicznej

Zawory pisuarowe na podczerwień można podzielić na:

– natynkowe, montowane obok pisuaru (zwykle powyżej miski pisuarowej) lub w pisuarze (najczęściej na dole miski pisuarowej)

– podtynkowe, montowane w puszkach przyłączeniowych w stelażach podtynkowych, wyposażone w element podtynkowy i płytkę z czujnikiem podczerwieni
Ze względu na napięcie pracy i sposób zasilania zawory można dalej dzielić na:
– bateryjne, uruchamiane za pomocą baterii litowych 6V
– sieciowe, prądowe na napięcie 230V
W toaletach publicznych możemy też mówić o konstrukcjach indywidualnych dla pojedynczego pisuaru i zbiorowych dla kilku pisuarów (jedna fotokomórka uruchamia od razu 3-5 misek pisuarowych)
 
Zawory natynkowe
Poniżej zostaną omówione najpopularniejsze na rynku krajowym konstrukcje armatury pisuarowej elektronicznej na podczerwień firm takich jak: ORAS, HANSA, Schell, Franke.

ORAS Elektra

 

Fot. Bateria Oras Elektra

Bateria może pracować przy ciśnieniu wody w instalacji od 50-1000 kPa, wielkość przepływu zależy od ciśnienia wody w sieci i wynosi:

– 0,56 l/s przy ciśnieniu 3 bar

– 0,2 l/s przy ciśnieniu 0,4 bar

Dostępna w dwóch wykonaniach z rurką pionowa prostą i z rurką mimośrodową

Przy rurce prostej minimalna odległość zaworu od miski pisuarowej wynosi 90 mm, przy mimośrodowej 150mm (rysunki).

Zgodnie z zaleceniami nie należy naprzeciwko zaworów instalować na ścianie lustra, bowiem zakłóca ono działanie fotokomórki. Minimalna odległość do luster wynosi tutaj   nawet do 200cm. Zawór zasilany jest baterią litową 2CR5 6V.

Inne dane techniczne:
– zasięg działania promienia fotokomórki 40 cm ustawiony fabrycznie
– stopień ochrony IP55
– automatyczne przepłukanie po 24h bezczynności
– czas spłukiwania głównego 3/6/10s

 

Montaż

Po przepłukaniu podejścia woda pod ciśnieniem montujemy w przyłączu ściennym korpus zaworu. Korpusy występują w dwóch wykonaniach z gwintem przyłącza GZ1/2″ i z półśrubunkiem 3/4″ (rys.). Numery katalogowe na rys.

Następnie należy zmierzyć odległość pionową H pomiędzy korpusem zaworu, a górą miski pisuarowej i przyciąć rurkę pionową z zapasem minimum 40mm

systel8.jpg

 

HANSA Cobra

                systel11.gif

 
– zasilanie baterią 2CR5 6V
– przyłącze DN 15
– przepływ od 20-30 l/min
– możliwe spłukiwanie wymuszone co 12 godzin

– wstępnie ustawiony czas spłukiwania, czas działania i czułość czujnika

Cena baterii około 2300 zł (2016)

Obecnie firma oferuje nowszą wersję powyższej baterii o nazwie handlowej HansaConcerto

Fot. HansaConcerto

Hansa Concerto posiada parametry:

– przepływ 12 l/s przy ciśnieniu 3bar
– spłukiwanie automatyczne co 24h
– zintegrowany zawór odcinający
Znacznie niższa cena około 215 EURO
W Internecie brak instrukcji montażu!
Wymiary obok.

SCHELLTRONIC

Zawór na podczerwień natynkowy firmy Schell. Parametry pracy:

– ciśnienie robocze: 0,5 do 5 bar

– natężenie przepływu: 0,3 l/s wg DIN EN 12541

– czas spłukiwania: nastawny od 2 do 15 sekund

– spłukiwanie przeciwzastojowe co 24 godziny

Zasilanie baterią alkaliczną 6LR61 9V, zasięg promienia do 70cm, nastawa fabryczna 50cm. Montaż standardowy, rurka pionowa powinna być przycięta o 20mm dłuższa niż odległość korpusu od pisuaru. Wysokość usytuowania podejścia od 100-180mm nad pisuarem.

 

FRANKE Protronic

Elektronika sterująca, głowica z samozamykającym zaworem elektromagnetycznym, standardowa bateria litowa 6 V oraz czujniki fotokomórki zintegrowane w stabilnym, metalowym korpusie z polerowanego mosiądzu, powłoka chromowana. Kontrolka stanu naładowania baterii litowej. Wyłącznik bezpieczeństwa uruchamiany przy zbyt niskim napięciu. Czujniki fotokomórki z funkcją automatycznej korekty czułości. Regulacja ilości wody z blokadą.

  

Dane techniczne:

– Ciśnienie robocze: 1,0 − 4,0 barów

– Normatywny wypływ wody: 0,30 l/s

– Natężenie strumienia spłukującego: 0,3 − 0,7 l/s

– Objętość strumienia spłukującego: 2 − 4 l

– Źródło napięcia zasilającego: bateria litowa 6 V (CR–P2)

– Stopień ochrony: IP 65

Pilot do programowania parametrów funkcyjnych armatury AQRE900

Czujniki podczerwieni wbudowane w pisuar

Opisywane powyżej rozwiązania armatury elektronicznej mają jedną wspólną wadę, są widoczne i łatwo dostępne dla użytkownika, co niekiedy może kończyć się aktami wandalizmu lub kradzieży. Na rynku można też znaleźć rozwiązania w których cała armatura elektroniczna jest skryta w misce pisuarowej. W takim rozwiązaniu pisuar posiada specjalną przystawkę z czujnikiem podczerwieni mocowaną w dolnej części miski. Zarówno miska jak i przystawka stanowią jeden system, dlatego rozwiązania nie da się zastosować w innych modelach pisuarów. Poniżej omówione zostaną dwa takie rozwiązania:
– Utronic firmy Duravit
– Elektroniczny zawór spłukujący Geberit

Utronic firmy Duravit

System na podczerwień z wykrywaniem nóg, montowany jako przystawka w dolnej części pisuaru, dostępny dla serwisanta bez konieczności demontażu miski pisuarowej.

Rys. Utrnic firmy Duravit. ozn. 1 – dopływ wody płuczącej, 2 – doprowadzenie wody z wodociągu, 3 – zawór odcinający, 4 – syfon, 5 – regulator przepływu,

6 – bateria litowa, 7 – pokrywa czujnika, 8 – uchwyt dla elektroniki, 9 – śruba łącząca, 10 – zawór elektromagnetyczny, 11 – moduł elektroniczny, 12 – czujnik podczerwieni.

Obecnie firma ma w swojej ofercie także model z zasilaniem sieciowym 230V rys. poniżej.

System inteligentny posiada następujące funkcje:
– automatyczne spłukiwanie raz na 12 godzin
– czas wykrywania fabrycznie 9 s
– czas spłukiwania 7 s, z możliwością regulacji od 5-20s
przy ciśnieniu panującym w instalacji 3,5 bar daje to w przybliżeniu zużycie wody w ilości
– 2,1 litra przy standardowym spłukiwaniu (7s)
– 1,5 litra przy oszczędnym spłukiwaniu (5s)
Przy wykryciu dużego ruchu system automatycznie przechodzi w spłukiwanie oszczędne. Powrót do normalnego spłukiwania wystąpi przy braku ruchu przez co najmniej 120 minut.

Wymiary

Zasady montażu – wersja akumulatorowa

Zwracam uwagę na nietypowe miejsce usytuowania podejścia wodociągowego. Podejście powinno się znaleźć na wysokości około 580mm od podłogi i 80 mm na lewo od osi pionowej pisuaru. Warto zauważyć, ze nie jest wymagany stelaż pod pisuar, rozwiązanie powyższe może być wykonane na zwykłej ścianie przy zachowaniu wymiarów jw. W podejściu wodociągowym należy zamocować zawór odcinający do spłuczki i połączyć go z wężykiem pisuaru w taki sposób, aby wężyk był skierowany do góry jak na rysunkach. Po przykręceniu pisuaru do uchwytów ściennych należy podłączyć moduł sterujący. Konieczne jest tutaj odblokowanie baterii litowej 6V, CRP2. Poniżej na rysunkach przykładowa wymiana baterii w przypadku stwierdzenia jej zużycia (miganie diod).

Zasady montażu – wersja sieciowa

W odróżnieniu do wersji na baterię, konieczne jest tutaj wykonanie na ścianie puszki elektrycznej. Puszka może być zamocowana z prawej lub lewej strony na wysokości około 870mm od podłogi i do 95mm licząc od osi pisuaru do osi puszki.

     

 

GEBERIT