Szkice odręczne
Rysunkiem odręcznym nazywamy taki rysunek, który wykonujemy bez przyborów
kreślarskich, takich jak: liniały, kątomierze, krzywiki, cyrkle itp. Przy rysowaniu odręcznym nie
stosujemy podziałki, staramy się tylko zachować odpowiednie proporcje i dokładnie wykonany
rysunek zwymiarować. Rysunek odręczny nazywany jest szkicem. Na podstawie rysunku
odręcznego wykonuje się właściwy rysunek techniczny.
Zasady szkicowania figur płaskich
Rysowanie figur płaskich, zarówno w rzutach prostokątnych jak
i w aksonometrii, wymaga wychwycenia właściwych proporcji (zarówno boków, jak i kątów),
aby na rysunku przedstawić rzeczywiście określoną figurę płaską. Następne ćwiczenia
w rysowaniu polegają na szukaniu środka figury przez prowadzenie przekątnych oraz dzielenie
figury na równe części.
Znacznie trudniejsze jest rysowanie okręgów. Ćwiczenia te wykonuje się linią płynną
na przemian szybkimi i powolnymi ruchami
Rys.1 Szkice figur płaskich
Zasady szkicowania brył geometrycznych
Szkicując bryły geometryczne należy zwrócić szczególna uwagę na zachowanie
właściwych proporcji, ponieważ myląc się w ich ocenie można zdeformować kształt bryły
i narysować np. zamiast prostopadłościanu sześcian. Rysując jakąkolwiek bryłę, trzeba starać
wyobrazić sobie całkowity jej kształt, a nie tylko widoczną stronę. Niewidoczne krawędzie
rysuje się cienkimi liniami pomocniczymi, jakby bryła była wykonana z przezroczystego szkła.
Jeśli mamy bardziej złożone bryły należy ich kształt sprowadzić do prostych brył, opisując na
nich np. prostopadłościan lub dzieląc je na kilka prostych brył. Figury, lub bryły pomocnicze
rysujemy cienką kreską, a właściwe kształty pogrubiamy i przechodzimy od ogólnego obrazu
do szczegółów.
Rys. 2 Rysunek odręczny brył
Zasady szkicowania instalacji rurowych
Za pomocą szkiców kierownik budowy lub majster może udoskonalić sposób
wykonywania pracy, proponując inne, bardziej korzystne w porównaniu z projektem
rozwiązania. Również wszelkie niejasności najprościej jest wyjaśnić za pomocą szkicu. Szkice
wykonuje się zgodnie ze wszystkimi zasadami, stosując uproszczenia i oznaczenia umowne
zgodne z PN. Rysunki odręczne (szkicowe) wykonuje się w I, II lub III stopniu uproszczenia.
Na rys. 3 przedstawiony jest szkic fragmentu instalacji wodociągowej. Jest to połączenie
płuczki ustępowej z pionem wodociągowym. Szkic wykonuje się w ten sposób, że najpierw na
arkuszu papieru rysuje się potrzebne części instalacji, a następnie na wykonany już szkic nanosi
wymiary.
Rys. 3 Szkic fragmentu instalacji wodociągowej
Schemat fragmentu instalacji gazu z gazomierzem, grzejnikiem wody przemysłowej
i trzonem kuchni gazowej przedstawiono na rys. 4
Rys. 4 Szkic rozwinięcia instalacji gazu