Balustrady
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
podczas wykonywania robót budowlanych podstawowym środkiem ochrony zbiorowej
są balustrady. Należy je stosować podczas zabezpieczania stanowisk pracy, dróg komunikacyjnych,
krawędzi oraz otworów w ścianach i stropach, a także do ogrodzenia stref niebezpiecznych,
wykopów, dołów na wapno itp.
Balustrada składa się z deski krawężnikowej o wysokości 0,15 m i poręczy ochronnej umieszczonej
na wysokości 1,1 m. Wolną przestrzeń pomiędzy deską krawężnikową a poręczą wypełnia się
w sposób zabezpieczający pracowników przed upadkiem z wysokości.
Przywołane rozporządzenie definiuje jedynie gabaryty balustrady, nie wspominając o wymaganiach
wytrzymałościowych. Wymagania te określa norma PN-EN 13374 (Tymczasowe systemy
zabezpieczeń na krawędzi budynków – Opis techniczny wyrobu, metody badań), zgodnie z którą
wielu producentów zabezpieczeń projektuje swe rozwiązania. Oczywiście nie jest ona obowiązkowa,
lecz stosowanie rozwiązań zgodnych z nią jest najprostszym sposobem wykazania, iż zabezpieczenie
takie jest odpowiednie.
Norma ta definiuje kilka klas tymczasowych zabezpieczeń krawędzi oraz wymagania i warunki
badań. Klasa urządzenia zależy od pochylenia terenu oraz wysokości upadku.
KLASA A
System odporny na statyczne obciążenia stanowiący zabezpieczenie osób opierających się
o system albo używających systemu jako pochwytu podczas przechodzenia wzdłuż niego. Stanowi
zabezpieczenie osoby, która porusza się lub upada w kierunku zabezpieczenia.
KLASA B
System odporny na statyczne i dynamiczne obciążenia, powstrzymujący spadanie osoby zsuwającej
się po powierzchni pochyłej.
KLASA C
System odporny na wysokie obciążenia dynamiczne osób spadających na stromych powierzchniach. Powinien on nie tylko hamować, lecz także amortyzować siłę upadku.
Rys. Klasa A, B, C. Dobór klasy urządzenia w zależności od wysokości upadku oraz kąta pochylenia dachu. (Państwowa Inspekcja Pracy)
Klasy A nie należy stosować, jeśli kąt powierzchni roboczej jest większy niż 10 stopni. Klasę B można stosować, jeżeli kąt jest mniejszy niż:
- 30 stopni bez ograniczenia wysokości upadku,
- 60 stopni przy wysokości upadku mniejszej niż 2 m.
Klasę C można stosować, jeżeli kąt wynosi pomiędzy:
- 30 do 45 stopni bez ograniczenia wysokości upadku,
- 45 do 60 stopni przy wysokości upadku mniejszej niż 5 m.
Jeżeli kąt jest większy niż 60 stopni lub większy niż 45 stopni, a wysokość upadku jest większa niż 5 m, systemy zabezpieczenia krawędzi nie są odpowiednim zabezpieczeniem.
Minimalne wymagania dotyczące budowy systemów zgodnych z normą EN-13374, są oczywiście zbliżone do wymagań stawianych balustradom w rozporządzeniu. System zabezpieczający powinien składać się minimum z barierki górnej, pośredniej lub innego zabezpieczenia przestrzeni wolnej oraz powinien umożliwiać dołączenie deski krawężnikowej. Przestrzeń pomiędzy słupkami może być wypełniona np. siatką bezpieczeństwa zgodną z normą PN-EN1263 lub sztywną siatką stalową. Oczywiście należy spełnić wszystkie wymagania wytrzymałościowe normy, a nie tylko gabarytowe. Oprócz wypełnienia przestrzeni pomiędzy słupkami, systemy różnią się głównie ze względu na typ mocowania słupków. Najczęściej stosowane są:
– system szczękowy – zyskujący coraz większą popularność ze względu na szybkość i łatwość
instalacji;
– system kotwiony do podłoża;
– system z przeciwwagą;
– system mocowany do półek dwuteownika;
– system mocowany do słupów i elewacji.
Dzięki zastosowaniu kotwienia do innego elementu niż strop (ściana, słup, belka dwuteownika)
oraz wysunięciu bariery poza obrys budynku, mamy możliwość pracy z pełnym dostępem do krawędzi (np. wykonanie obróbki blacharskiej na dachu).
Specjalnego typu ochronę w postaci balustrady mogą również stanowić rusztowania ochronne stawiane w celu zabezpieczenia pracy, a nie jako środek dostępu.
Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań czyni pracę nie tylko bezpieczniejszą, lecz również umożliwia
wykonanie jej szybko i sprawnie, a sam montaż czyni jak najmniej uciążliwym.
Balustrady ochronne mogą być stosowane na dachach o kącie spadku do 10°. Rozwiązania balustrad wyposażone w przeciwwagę nie ingerują w poszycie dachu, mogą być wykonane szybko, bez specjalistycznych narzędzi, spawania, itp.
Fot. Barierki ochronne z przeciwwagą.