Montaż sieci gazowych niskiego i średniego ciśnienia

Lokalizowanie gazociągów

  Lokalizacja gazociągów musi być zgodna z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie, obowiązującym w dniu uzgodnienia dokumentacji.

Minimalne przykrycie gazociągów niskiego i średniego ciśnienia układanych pod powierzchnią ziemi powinno wynosić:

 0,8 m dla gazociągów rozdzielczych zlokalizowanych poza pasami drogowymi oraz w pasach drogowych jezdni dróg niepublicznych i w trawnikach, chodnikach lub poboczach dróg publicznych,

 0,6 m dla przyłączy gazowych,

 1,0 m dla gazociągów rozdzielczych zlokalizowanych w gruntach ornych.

W przypadku jezdni dróg publicznych lub torów kolejowych odległość pionowa mierzona od górnej zewnętrznej ścianki gazociągu rozdzielczego, przyłącza lub rury osłonowej powinna wynosić nie mniej niż:

 1,0 m do powierzchni jezdni, przy czym nie mniej niż 0,5 m od spodu konstrukcji nawierzchni,

 1,5 m do płaszczyzny przechodzącej przez główki szyn toru kolejowego,

 0,5 m do rzędnej dna przydrożnego rowu odwadniającego lub rowu odwaniającego tory.

siecig12.jpg

Rys. Profil przykrycia gazociągu PE w ulicy

siecig13.jpg

Gazociągi należy lokalizować w sposób umożliwiający prowadzenie prac remontowych, eksploatacyjnych i ich rozbudowę.

W uzasadnionych przypadkach w zależności od granicy przemarzania gruntu, rodzaju materiału i innych warunków głębokość posadowienia może zostać określona indywidualnie.

Odległości gazociągów od podziemnej infrastruktury i od obiektów terenowych

Przy zbliżeniach gazociągów do podziemnej infrastruktury (elementów uzbrojenia terenu) odległość między powierzchnią zewnętrzną ścianki gazociągu i skrajnymi elementami uzbrojenia terenu powinna wynosić nie mniej niż 0,4 m, a przy skrzyżowaniach nie mniej niż 0,2 m.

Odległości od obiektów terenowych powinny być zgodne z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie oraz wskazaniami innych użytkowników uzbrojenia podziemnego i obiektów terenowych, obowiązującym w dniu uzgadniania dokumentacji.

siecig14.jpg

Rys. Zalecane odległości minimalne gazociągu od uzbrojenia terenu (rys. EWE Energia)

Stosowanie rur osłonowych i przepustowych

Rura osłonowa (ROS), instalowana na gazociągu lub innym przewodzie, to taka rura, której zadaniem jest zabezpieczenie tego gazociągu lub innego urządzenia inżynieryjnego przed uszkodzeniem.

Rura przepustowa (RP) to jest taka rura, której głównym zadaniem jest umożliwienie przekroczenia rurą przewodową jezdni lub innych przeszkód terenowych z zastosowaniem metody bezwykopowej. Swoistym rodzajem rur przepustowych są istniejące rury gazowe wykorzystywane dla rur przewodowych (gazociągów PE) w technologiach reliningowych.

Rury osłonowe i przepustowe, przy realizacji sieci gazowych polietylenowych, mogą być wykonywane, z różnorakich materiałów: z PE, z PA, ze stali (izolowane, gdy osłonowe). Rury osłonowe powinny być wykonane z rur o tej samej charakterystyce i zastosowaniu, jak rura przewodowa. Rury osłonowe wykonane z rur PE powinny być koloru pomarańczowego.

Rura osłonowa polietylenowa stosowana w przypadku skrzyżowania gazociągu z kanalizacją ogólnospławną, sanitarną i telekomunikacyjną

siecig15.jpg

Rys. Rura osłonowa PE z rurą wydmuchową doprowadzona do skrzynki ulicznej.

Rury osłonowe stalowe stosowane są w przypadku skrzyżowania gazociągu z PE z:

– drogami

– torami kolejowymi

– ciekami wodnymi

– ciepłociągami

siecig16.jpg

 

Podstawowymi zasadami stosowania rur osłonowych, montowanych na gazociągach są:

 instalowanie ich tylko tam, gdzie jest to wymagane (uzgodnione) przez właścicieli pozostałej infrastruktury technicznej,

 klasa ciśnieniowa rury osłonowej powinna być taka sama, jak rury przewodowej lub co najwyżej o jedną klasę niższa,

 nie wymaga się przeprowadzania powykonawczych prób ciśnieniowych rur osłonowych,

 nie wymaga się obligatoryjnego uszczelniania końcówek rur osłonowych, ani też montażu i wyprowadzania z nich na zewnątrz instalacji wentylacyjnej,

 średnica rury osłonowej powinna być jak najmniejsza (minimum dwie dymensje większa od rury przewodowej), ale taka by zapewnić możliwość jej montażu na rurze przewodowej i ewentualne wypełnienie przestrzeni międzyrurowej, np. środkiem izolującym termicznie o odpowiedniej grubości, gdy jest to taką potrzebą uzasadnione,

 przy skrzyżowaniach gazociągów z ciekami wodnymi, przy ich przekraczaniu powyżej poziomu wody, konieczne jest stosowanie ustawionych centrycznie względem rury przewodowej stalowych rur osłonowych i izolacji termicznych (na rurze przewodowej powinny być nałożone pierścienie dystansowe zapewniające osiowe położenie rury), natomiast jeżeli gazociąg jest podczepiony lub ułożony w konstrukcji mostu lub kładki tak, że jest chroniony przed nadmiernym nagrzewaniem i/lub promieniowaniem UV, to stosowanie izolacji termicznej nie jest konieczne, przy przejściach gazociągów przez tereny skażone związkami chemicznymi, które powodują korozję naprężeniową w rurach polietylenowych, należy stosować rury osłonowe a przestrzenie międzyrurowe wypełniać masą iniekcyjną,

 w przypadkach równoczesnego pełnienia funkcji rury osłonowej i przepustowej instalowanej metodami przecisku, przewiertu sterowanego, itp. zaleca się by rura osłonowa posiadała wzmocnienia warstwami ochronnymi, a w przypadkach rur stalowych wzmocnioną izolację i była klasy ciśnieniowej co najmniej takiej, jak rura przewodowa,

Zasady powyższe nie dotyczą przypadków stosowania rur osłonowych, gdy instalowane są one nie na gazociągach, lecz na innych przewodach infrastruktury podziemnej, np. na kablach elektrycznych czy telekomunikacyjnych. W takich sytuacjach winny obowiązywać odrębne przepisy (wytyczne) branżowe uzgodnione między zainteresowanymi instytucjami.

Gazociągi niskiego ciśnienia należy prowadzić ze spadkiem minimum 0,4% a w najniższych punktach wykonywać odwodnienia wyprowadzone do skrzynek ulicznych (rys.) Punkt odwodnienia nie pełni roli zbiornika, a jedynie umożliwia usunięcie wody z gazociągu przy jej przedostaniu się do wnętrza rury.

siecig17.jpg

Rys. Odwodnienie na gazociągu niskiego ciśnienia (Rys. ZG Wałbrzych)

Skrzyżowania gazociągu z drogami i ciekami.

Odległość pionowa mierzona od górnej zewnętrznej ścianki gazociągu lub górnej zewnętrznej ścianki rury osłonowej powinna wynosić nie mniej niż:

1) 1,0 m do powierzchni jezdni, przy czym nie miej niż 0,5 m od spodu konstrukcji nawierzchni;

2) 1,5 m do płaszczyzny przechodzącej przez główki szyn toru kolejowego;

3) 0,5 m do rzędnej dna rowu przydrożnego, a w przypadku linii kolejowej do rzędnej dna rowu odwadniającego tory kolejowe naniesionych na mapach geodezyjnych.

4. Kąt skrzyżowania gazociągu z torami kolejowymi lub drogami krajowymi powinien być zbliżony do 90°, lecz nie mniejszy niż 60°.

5. Odległość pozioma końca rury ochronnej od zewnętrznej szyny mierzona prostopadle do osi toru oraz pionowa zależą od rodzaju torowiska (zob. tabela 1)

Tabela 1

Lp. Nazwa linii Ciśnienie w gazociągu do 0,4 MPa
odl. pozioma [m] odl. pionowa [m]
       
1 Koleje magistralne, pierwszo i drugorzędne oraz znaczenia miejscowego 10 1,5m ale nie mniej niż 0,5m od dna rowu odwadniającego tory
2 Bocznice kolejowe 5
3 Tory tramwajowe 2  

Rys. Przejście gazociągu pod torami kolejowymi (rys. POZG)

  Projekt skrzyżowania gazociągu z przeszkodami wodnymi należy uzgodnić z właściwym zarządcą. Powinien on posiadać:

– operat wodnoprawny

– pozwolenie wodnoprawne

2. Odległość pionowa mierzona od górnej zewnętrznej ścianki gazociągu nie może być mniejsza niż:

1) 1,0 m – do dolnej granicy warstwy ruchomej dna rzeki, kanału wodnego, jeziora i innej przeszkody wodnej;

2) 0,5 m – do dna skalistego.

W przypadku dna skalistego zabronione jest stosowanie rury ochronnej z PE.

siecig18.jpg

Rys. Przekraczanie gazociągiem cieku wodnego pod jego dnem. 1- gazociąg, 2-obciążenie, 3-rura osłonowa

Wymagania szczegółowe (według ST-G-002:2008)

– Gazociąg w obrębie skrzyżowania z ciekiem wodnym powinien być zabezpieczony przed wypłynięciem oraz przed zniszczeniem izolacji przeciwkorozyjnej rur.

– Brzegi cieku wodnego powinny być umocnione z obu stron osi gazociągu na odcinku mierzonym prostopadle do osi gazociągu na długości nie mniejszej niż: – 5,0 m dla gazociągów o średnicy nominalnej równej lub mniejszej niż DN 250, – 10,0 m dla gazociągów o średnicy nominalnej większej niż DN 250. Długość umocnionego odcinka brzegu cieku wodnego powinna być większa niż szerokość wykopu otwartego wykonanego przy budowie danego gazociągu. Sposób umocnienia brzegów powinien być uzgodniony z właścicielem lub zarządcą cieku wodnego. Dokumentacja projektowa przekroczenia cieku wodnego powinna uwzględniać szczegółowe rozwiązania wzmocnienia brzegów. – Jeżeli gazociąg ma przekraczać ciek wodny, np. rzekę w pobliżu mostu, to biorąc pod uwagę kierunek biegu wód, gazociąg należy lokalizować poniżej mostu w odległości co najmniej: – 150 m od osi mostu kolejowego lub drogowego przy szerokości lustra wody większej niż 20 m (dla przepływów średniorocznych), – 100 m od osi mostu kolejowego lub drogowego przy szerokości lustra wody równej lub mniejszej niż 20 m (dla przepływów średniorocznych). W przypadku, gdy niezbędne jest przekroczenie gazociągiem powyżej mostu lub innego obiektu infrastruktury wodnej, takiego jak śluza, zapora itd., należy utrzymać odległości nie mniejsze niż

 – 300 m od mostu kolejowego i drogowego oraz innego obiektu infrastruktury wodnej, takiego jak śluza, zapora itd,

– 1000 m od przystani, dworca rzecznego i ujęcia wody.

– Dopuszcza się zmniejszenie o 50 % odległości podanych powyżej w przypadku wykonywania przejścia gazociągu metodą bezwykopową i pod warunkiem uzgodnienia zmniejszonych odległości z zarządcą obiektów infrastruktury wodnej.

– Dopuszcza się możliwość lokalizowania gazociągu powyżej mostu na rzece lub potoku górskim.

– Nie zaleca się budowy nadwodnego przekroczenia cieku wodnego oraz wbudowania gazociągu w obiekt mostowy. Jeśli jednak zajdzie taka potrzeba, to odległość pomiędzy najniższym punktem gazociągu lub jego konstrukcją nośną od powierzchni maksymalnego poziomu wody powinna być nie mniejsza niż 1,0 m.

siecig19.jpg

Gazociąg powinien być dodatkowo zabezpieczony przed wzrostem temperatury >20°C kształtkami izolacyjnymi o minimalnej grubości 50mm.

 

Rys. Po lewej, przejście gazociągu nad ciekiem wodnym o szerokości nie większej niż 5m. Ozn. 1- rura osłonowa, 2- izolacja termiczna, 3 gazociąg

 

Dla szlaku żeglownego odległość ta powinna być powiększona o co najmniej 1,5 m ponad skrajnię żeglugową.

– Na skrzyżowaniu z ciekiem wodnym koniec przewodowego układu rurowego wyznaczony jest przez:

   – 10 m odcinek poza granicę cieku wodnego,

   – armaturę odcinającą, gdy jest stosowana,

   – szerokość terenu rozlewiska wodnego ustaloną dla każdego skrzyżowania indywidualnie.

– Przewodowy układ rurowy ułożony pod dnem szlaków żeglugowych powinien wytrzymać obciążenia, wynikające z osiadłej na dnie nad gazociągiem największej jednostki pływającej dopuszczonej do żeglugi na danym szlaku.

– W przypadku, w którym przez ciek wodny przechodzi gazociąg z podwójnym ciągiem przewodowych układów rurowych, na gazociągu należy zamontować zespoły zaporowo-upustowe. W przypadku zastosowania pojedynczej rury, zespoły zaporowo-upustowe można montować w uzasadnionych przypadkach na wniosek operatora gazociągu. Zespoły zaporowo-upustowe powinny być lokalizowane: – poza obszarem zalewowym, – poza wałami przeciwpowodziowymi, – w miejscach dostępnych o każdej porze roku. 

Skrzyżowanie z rurociągami podziemnymi

Mamy tutaj do czynienia z dwoma przypadkami:

  1. skrzyżowanie z rurociągami nie mającymi bezpośredniego połączenia z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt
  2. skrzyżowanie z rurociągami mającymi bezpośrednie połączenie z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt

Ad. 1. W tym przypadku minimalna odległość gazociągu od innego rurociągu (sieci c.o., wodociągu, gazu, itp.) wynosi 0,1m. Wytyczne montażu są według PN-91/M-34501 p. 5.1.1. Na skrzyżowaniu nie jest konieczna rura ochronna.

Ad. 2. Przypadek ten wymaga rury ochronnej, minimalna odległość 0,1m liczona jest pionowo od rury rurociągu lub jego obudowy. Rura ochronna gazociągu powinna wystawać minimum na 1,5m z obu stron skrzyżowania. Przy skrzyżowaniach z preizolowanymi rurami c.o. rura ochronna powinna posiadać dodatkowo izolację termiczną (rys. poniżej)